به گزارش روابط عمومی صندوق پس انداز کارکنان راه آهن جمهوری اسلامی ایران، عملکرد موتور دیزل باعث تولید حرارت خیلی زیادی شده که به گرم شدن قطعات و تجهیزات موتور به مقدار قابل توجهی می‌شود. به همین علت در لوکوموتیو از یک سیستم خنک‌کننده استفاده شده است تا قطعات در محدوده دمایی مناسب عملکرد خود را به درستی انجام دهند. سیستم خنک‌کننده وظایف زیر را در لوکوموتیو انجام می‌دهد:

• خنک کردن قطعاتی که به صورت مستقیم در تماس با گاز شعله‌ور هستند
• خنک کردن روغن روان‌کننده موتور دیزل
• خنک کردن هوای سوپرشارژ شده موتور دیزل
• اطمینان از عملکرد بهینه موتور دیزل

از آنجا که خنک‌سازی قطعات و موارد ذکر شده اهمیت خیلی بالایی دارد، اخلال در سیستم خنک‌سازی می‌تواند مشکلات زیادی برای لوکوموتیو ایجاد کند و آن را از سرویس خارج کند. جوش آوردن آب خنک‌کننده در لوکوموتیو خصوصاً در فصول گرم سال علت بخش زیادی از آمار سرد شدن و خروج از سرویس لوکوموتیوهاست. چرخش فن‌ها در سیستم خنک‌کاری یا به صورت برقی است یا با استفاده از سیستم هیدرواستاتیک انجام می‌شود. در لوکوموتیوهایی که از سیستم هیدرواستاتیک برای چرخاندن دو فن خنک‌کننده استفاده می‌کنند، بخش بزرگی از ناکارآمدی سیستم خنک‌کننده مربوط به اخلال در همین بخش هیدرواستاتیک است (بیش از 40% آمار جوش آوردن). سیستم هیدرواستاتیک به وسیله فشار روغن هیدرولیک فن‌های خنک‌کننده را می‌چرخاند. این فن‌ها هوا را از روی رادیاتورها عبور می‌دهند و باعث خنک شدن آب درون آن می‌شوند. اجزای تشکیل‌دهنده سیستم هیدرواستاتیک عبارتند از:

• هیدروپمپ؛ توان خود را از گیربکس عقب لوکوموتیو دریافت می‌کند و فشار روغن را تا حدود 175 barمی‌رساند.
• شلنگ‌های فشار قوی؛ روغن تحت فشار را از هیدروپمپ به هیدروموتور و بالعکس منتقل می‌کند.
• آموت ولو؛ با تنظیم دبی روغن سرعت هیدروموتور و فن خنک‌کننده را تنظیم می‌کند.
• سنسور دما؛ با اندازه‌گیری دمای آب در مبدل حرارتی روغن به آموت ولو دستور تنظیم دبی می‌دهد.
• هیدروموتور؛ فشار روغن را تبدیل به حرکت دورانی کرده و باعث چرخش فن می‌شود.
• رادیاتور روغن هیدرواستاتیک؛ دمای روغن هیدرواستاتیک را کاهش می‌دهد.

علاوه بر خرابی‌های هیدروموتور، هیدروفن و آموت ولو (و در نتیجه کار کردن فن با دور کم و جوش آوردن آب خنک‌کننده)، همچنین افت فشار و نشت روغن هیدرواستاتیک علاوه بر از کار انداختن فن خنک‌کننده، مشکلات دیگری را نیز به وجود می‌آورد. این مشکلات عبارتند از:

• کثیفی شبکه‌های رادیاتور و افت راندمان آن و در نتیجه اختلال در خنک‌کاری؛
• نفوذ به موتورهای ترکشن و ایجاد خرابی در ترکشن‌ها.

بنابراین خرابی سیستم هیدرواستاتیک علاوه بر سیستم خنک‌کننده روی سایر تجهیزات نیز اثر منفی دارد. جایگزینی سیستم هیدرواستاتیک با موتور الکتریکی برای چرخاندن فن خنک‌کننده می‌تواند این خرابی‌ها را کاهش دهد. در سیستم برقی به جای استفاده از هیدروموتور برای چرخاندن فن از یک موتور الکتریکی سه فاز استفاده می‌شود. کنترل دور موتور به وسیله اینورتر انجام می‌شود. با استفاده از سیستم برقی معضلات اشاره شده از جمله خرابی هیدروموتور، هیدروپمپ و آموت ولو و مشکلات مربوط به نشتی روغن برطرف می‌شود. اما استفاده از این سیستم چالش‌هایی را هم به همراه دارد که در طراحی سیستم باید در نظر گرفته شود. از جمله این چالش‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• نصب موتور الکتریکی و کوپل آن با فن خنک‌کننده؛ با توجه به توان مورد نیاز فن (حدود 90 کیلووات) موتور الکتریکی وزن و ابعاد بزرگی خواهد داشت. این مسئله چالش‌هایی در خصوص جانمایی و نصب موتور به وجود می‌آورد.
• تامین توان الکتریکی مورد نیاز الکتروموتورها؛ اگر نتوان از تولیدی ژنراتور اصلی برای چرخاندن موتور استفاده کرد، برای تولید توان باید از یک ژنراتور جداگانه استفاده کرد. با توجه به ابعاد و وزن زیاد این ژنراتور (ژنراتور 200 کیلوواتی برای تغذیه 2 فن) جانمایی و نصب این تجهیز چالش برانگیز است.
• محیط عملکردی داخل لوکوموتیو؛ با توجه به شرایط موجود از جمله بارگذاری‌ها و ارتعاشات وارده به موتور، کثیفی‌ها و محیط آلوده، ذرات معلق در هوا، دما و رطوبت و ... باید از صحت عملکرد موتور در این شرایط اطمینان حاصل کرد و یا در صورت نیاز تمهیداتی در این زمینه در نظر گرفت.